Baldur Gautur Baldursson

29.11.2008 | 23:11

Fyrsti sunnudagur í aðventu - hugleiðing

Í höfuðborg Austurríkis hinni fallegu Vínarborg, stendur fjarska látlaus en áhugaverð kirkja, Kapusínkirkjan. Hún hefur svo að segja komist á ferðamannakortið vegna þess að í henni eru grafir keisara Habsborgaraættarinnar - allavega flestra þeirra sem féllu frá eftir 1618. Fyrir þá sem hafa ryðgað í mannkynssögunni sinni þá ríkti Habsborgaraættin yfir Heilaga Austrómverska keisaradæminu frá upphafi 13. aldar þar til 1918 eða þá er ríkið hafði skroppið saman í það sem rúmlega taldi Ungverjaland og Austurríki. Og af hverju vel ég nú að tala um grafhvelfingar keisara nú á nýársdegi kirkjunnar, fyrsta degi í jólaföstu? Ef til vill finnst einhverjum þetta vera hálf kaldranalegt þegar fólk á helst að vera glatt og fagna nýju kirkjuári. En við ársskipti er viðeigandi að vera áminnt um hvað það er sem RAUNVERULEGA skiptir máli. Það er beinlínis hollt að líta sér nær og hugsa um þau landamæri sem girða af jarðneskt líf okkar. Það er okkur þá heillavænlegt að líta á "auðæfi" okkar, þau auðæfi sem þekkja engin landamæri, þau sönnu auðæfi sem við tökum með okkur þegar veröldin dregur sín landamæri. Þau auðæfi sem hvorki mölur eða ryð fá eytt.

Þegar einhver af keisurum (eða keisaraynjum) hinnar gömlu ættar Habsborgaranna lést fór fram sálumessa yfir/fyrir þeim látna i miðborg Vínarborgar. Eftir að henni lauk hófst gríðarleg líkfylgd frá þeirri kirkju þvert yfir borgina til Kapúsínkirkjunnar, þar sem viðkomandi átti að fá sinn hinsta jarðneska hvílustað. Þegar komið var að kirkjudyrunum með kistu keisarans var knúið þrisvar á kirkjudyrnar. Prestur svaraði bak luktra dyra: "Hver er þar?" "Það er hans postullega hátign, keisarinn" var svarað að bragði utan kirkjudyranna. Presturinn svaraði þá: "Ég þekki hann ekki." Aftur var knúið dyra og presturinn spurði á sömu leið sem fyrr "hver er þar?" "Það er keisarinn" var svarað þegar í stað. "Ég þekki hann ekki" svaraði presturinn. Þriðja sinni var barið þrisvar sinnum á dyr Kapúsínkirkjunnar. Það er svarað inni í frá kirkjunni "hver er þar?" Eftir stutta stund er svarað: "Það er iðrandi syndari, bróðir þinn". Dyrunum var þá lokið upp og presturinn sagði: "Kom inn bróðir".

Þetta leikræna ritúal minnir okkur á að ferðin sú sem við öll verðum einn dag að leggja upp í, er ferðin frá hroka og yfirlæti til auðmýktar og látleysis. Ferðin frá auðæfasöfnun þessa heims til söfnun auðæfa eilífa lífsins. Guð er áhugasamari um það sem við gerum, en um það sem við segjum. Orðin tóm og engin verk eru sem sláturfórn og brennifórn, rétt eins og segir í Davíðsálmi 51. Hjartans bæn sem breytir okkur; hvernig við hugsum og hvernig við breytum - er bæn sem Guð hefur heyrt og svarað. Hvers virði er bæn án hjarta? Hvers virði er hugsun án athafna? Já, hugsunin verður áfram bara hugsun, hugmynd - en ekkert meira.

Hinir framliðnu af húsi austurísku keisarafjölskyldunnar var veitt aðgengi að grafarkirkjunni, EF þeir komu fram sem aumir syndarar og viðurkenndu syndir sínar. Jafnvel þótt sjálft ritúalið væri táknrænt , var gildi athafnarinnar gífurlegt fyrir tilkall ættarinnar til krúnunnar, því að baki orðum rítúalsins bjó djúp guðfræðileg merking: Ef einhver vill vera mestur meðal annarra, verður hann að verða hinn minnsti og allra þjónn (sbr. Mark. 9:35).

Dagarnir fyrir fyrsta sunnudag í jólaföstu/aðventu eru svolítið dimmir. Drungi þeirra getur verið þyngjandi fyrir okkur mannfólkið. En nú þegar nýársdagur kirkjunnar, er nýtt kirkjuár hefst á fyrsta degi aðventu, er rétt að horfa bæði til baka og fram á við. Hér á ekki við að lifa í depurð yfir því sem ekki var gert og hvers við hefðum viljað koma í framkvæmd. Margt verður ekki alltaf eins og við hefðum helst á kosið. Rétt er því á fyrsta degi nýs kirkjuárs að horfa fram á við, sjá hvaða tækifæri bíða eftir að við sýnum þeim athygli og áhuga. Við höfum 365 daga fram fyrir okkur sem allir eru fylltir með áhugaverðum og spennandi viðfangsefnum, verkefnum sem bíða okkar sem kristinna einstaklinga. Þetta er eins og ratleikur þar sem ein vísbending bendir á aðra og þekking okkar eykst og áhugi. Þannig fá dagarnir líf og yndi okkar af þeim eykst til muna.

Gleðilegt nýtt kirkjuár!

Flokkur: Trú og hugleiðingar | Breytt s.d. kl. 23:14 | Facebook