Pre-Rafaelítar

Eftir að hafa haft hádegismessu í Jakobskirkjunni og stuttan fyrirlestur um Passíusálma séra Hallgríms Péturssonar á sama stað, átti ég stefnumót við góða vinkonu mína og vinnufélaga Elínu Elfström.  Hún er listnemi og framúrskarandi góður portrettmálari.  Við höfðum semsagt ákveðið í dag að hittast og fara í Ríkislistasafnið hérna úti á Blasieholmen, Nationalmuseum. Nýverið var sett upp ný og áhugaverð sýning á verkum hinna svokölluðu "Prerafaelíta". Líklega er best að setja strik milli Pre og Rafaelíta til glöggvunar á sjálfu heitinu. 

Hér til hægri getur að líta eitt af höfuðverkum þessa stórmerka hóps breskra listamanna. Málverkið ber nafnið "Vanity" eða "Hégómi". Myndin er máluð af einum síðasta prerafaelítanum; Frank Cadogan Cowper[1877-1958] árið 1907. Myndin er í eigu Royal Academi of Arts, London.

Margir frægir listamenn stóðu framarlega í fylkingu pre-rafaelítarna. Nefna má Dante Gabriel Rosetti, Ford Madox Brown, John Brett, William Holman Hunt, John Everett Millais, Edward Burne-Jones og Henry Wallis.

 Hreyfing Pre-Rafaelítarna var stofnuð 1848 af Holman Hunt og John Everett Millais. Nafn hreyfingarinnar er dregið af þeirri tilraun (og í mörgum tilfellum tókst þeim vel upp) að endurskapa þá aðferðafræði sem lá að baki málverkum endurreisnarinnar sem tilkom fyrir tíma hins fræga endurreisnarmála Rafaels. Táknfræði, tungumál listarinnar fékk hér aðalhlutverkið og margslungnar myndir, sem ekki eru lausar við hið draumkennda og vissa munúð samtímis og frómheit upphefjast með riddaramennsku og nostalgíu. Riddarasögur, goðafræði, gullaldarritverk breskrar tungu og viktoríanskt líf skapar hér ramman um hreyfinguna. Hreyfingin átti sín bestu vaxtarskilyrði í Bretlandi, en breiðist út og nær fótfestu í hinum svokallaða júgend stíl eða art nouveau.Art and Crafts hreyfingin (með sínum iðnaðarinnslögum) tók víða vel í hið dekoratíva eða skreytilist Pre-Rafaelítanna. Svo þeir voru framarlega í listsköpun síns tíma og þess sem koma skyldi. Synd væri því að segja að módernisminn hefði einvörðungu átt upphaf sitt í Frakklandi í hverfunum kringum Sacre-Coeur kirkjuna.  :)

Meðal listamanna Pre-Rafaelítanna voru nokkrar konur sem voru engir eftirbátar karlanna sem grundvallað höfðu hreyfinguna. Ein sú frægasta var Elizabeth Siddal. 

Hér til vinstri gefur að líta málverk Dante Gabriel Rosetti [1829-1862] "Venus Verticordia" frá 1864-1868.

Sem sagt:  Frábær sýning og metnaðarfull.  :)

 

 

 

 

 

Lykilorð: Pre Raphaelite Brotherhood / Pre-Raphaelites / Pre-Raphaelites / Rafaelítar

Athugasemdir

[, 18.3.2009 kl. 10:19]

Takk fyrir fróðleikinn

[Baldur Gautur Baldursson, 18.3.2009 kl. 20:48]

Vonandi verður þessi sýning einhverntíma möguleg á Íslandi.