Orgelkonsert i Sankti Jakobskirkjunni

Tónlist er undursamleg leið at vekja stemningu, slappa af og tengjast öðru fólki. Á hverjum föstudegi klukkan 17:00 safnast saman lítill hópur fólks í Sankti Jakobskirkjunni í Stokkhólmi til að hlusta á orgeltónlist. Það er aðalorganisti kirkjunnar, Michael Waldenby sem oftast sér um að leika á hið stóra Marcussen & Søn (Aabenraa) orgel kirkjunnar. Tvö Marcussen & Søn orgel eru til í á Íslandi að ég veit. Eitt stendur í Fella- og Hólakirkju í Breiðholti, Reykjavík og eitt í Blónduóskirkju, Blónduósi. Orgelið í Jakobskirkjunni í Stokkhólmi er eitt hið stærsta i Svíþjóð og eitt það sem býður upp á mesta möguleika i disposition sinni. Hér er hægt að lesa um orgelið:  http://sv.wikipedia.org/wiki/Sankt_Jacobs_kyrka .

 (klikkið á myndina til að stækka hana)

Í dag nutum við undursamlegrar tónlistar eftir Johann Sebastian Bach [1685-1750], Felix Mendelssohn-Bartholdy [1809-1847], Max Reger [1873-1916], André Campra [1660-1744], Gustaf Hägg [1867-1925], Michael Waldenby [1953- ], L.J.A Lefébure-Wély [1817-1869] og Louis Vierne [1870-1837].  Það var undursamlegt að heyra tóna þessa fallega og áhrifamikla hljóðfæris fylla Jakobskirkjuna. Allir voru sem uppnumdir af þeirri stemningu sem organistinn skapaði. Oft hefur verið sagt að Bach sé fimmti guðspjallamaðurinn. Þannig hefur tónlistin með sinni tækni, frásagnarlist og "sköpunnargleði kallað fram hughrif sem líkja má við áhrif frásagna guðspjallanna.

Nóg um það!   Bestu kveðjur úr síðasta snjó vetrarins. Á þriðjudag er spáð +10°C.  :)  ....  og svo á aðfararnótt sunnudagsins skiptum við yfir í sumartíma hér ytra.  Þá verða aftur tveggja tíma munur á Íslandi og útlandinu.  

Þegar fingur verða langir og vasar djúpir

Framkvæmdastjóri Sjálfstæðisflokksins, Andri Óttarsson, játar að hafa tekið á móti stórum fjárhæðum frá fyrirtækjum í opinberri eigu. Þetta heita á mínu heimili "mútur", get ég skotið inn hér, en viðmiðin eru greinilega mismunandi.  Hann setur fyrirvara á endurgreiðslur, að allt verði endurgreitt sem "stangist á við lög". Hvað er maðurinn að fara?  Er honum og flokkselítunni ekki ljóst að það er fullkomlega siðlaust að taka við fjármunum frá opinberum fyrirtækjum eða fyrirtækjum í opinberri eigu, ef ekki hefur komið til stjórnvaldslegrar ákvarðanatökum þess efnis?

Nú þegar íslenska þjóðin er látin greiða spilavítaskuldir "útrásarliðsins" og þegar handrukkarar IMF koma og krefjast vaxtahækkana af hálfsligaðri þjóðinni - kemur í ljós að Sjálfstæðisflokkurinn hefur gengið sjálfala í fjárhirslum ríkisins. Sjálftakan verður að hætta. Þetta eru fjármunir þjóðarinnar ekki stjórnmálaflokka.

Neyðarlínan, þetta fyrirtæki sem þjóðin hefur borið traust til hingað til, hefur einnig verið girt spurningamerkjum. Hvaða ávinning ætlaði Neyðarlínan sér með slíku athæfi að greiða hundruðin þúsunda króna í djúpa vasa Sjálfstæðisflokksins?   Þetta ber að athuga ekki síður en að skoða hverjir aðrir hafa verið að leggja fé í hendur sjálfstæðismannanna og þá með hvaða ávinning í huga?

NÝTT FORDÆMISGEFANDI FRÁ SVÍÞJÓÐ:

http://www.dn.se/opinion/debatt/vi-stoppar-chefsbonusar-i-statens-alla-foretag-1.828559 ´

Já, Svíar hafa hætt með allar bónusgreiðslur til yfirmanna, fyrir stjórnarsetu og fyrir að sitja í nefndum og ráðum opinberra sjóða.    Gæfan gefi að slíkt fyrirfinnst ekki á Íslandi.

Skilar framlagi Neyðarlínunnar

Svo fór að snjóa aftur í Stokkhólmi

Ég verð að játa að mér finnst þetta orðið svolítið leiðigjarnt og farið að minna ískyggilega á íslenskt veðurfar.  Fyrir nokkrum dögum var +7°C og rjómablíða hér í borg. Núna hefur þessi kærkomni hiti horfið og í morgun var snjór yfir öllu og -3°C.  Vetrarlegt ekki satt?

Tók þessa mynd í ljósaskiptunum eldsnemma í morgun. Horft til suð-austurs af svölunum mínum, út yfir Lappkärret. Í fjarska gefur að líta fjarvarmastrompa í Stór-Stokkhólmi og "Gömlu gasklukkuna" sem stendur í hverfinu Hjorthagen. [BGB]

Pre-Rafaelítar

Eftir að hafa haft hádegismessu í Jakobskirkjunni og stuttan fyrirlestur um Passíusálma séra Hallgríms Péturssonar á sama stað, átti ég stefnumót við góða vinkonu mína og vinnufélaga Elínu Elfström.  Hún er listnemi og framúrskarandi góður portrettmálari.  Við höfðum semsagt ákveðið í dag að hittast og fara í Ríkislistasafnið hérna úti á Blasieholmen, Nationalmuseum. Nýverið var sett upp ný og áhugaverð sýning á verkum hinna svokölluðu "Prerafaelíta". Líklega er best að setja strik milli Pre og Rafaelíta til glöggvunar á sjálfu heitinu. 

Hér til hægri getur að líta eitt af höfuðverkum þessa stórmerka hóps breskra listamanna. Málverkið ber nafnið "Vanity" eða "Hégómi". Myndin er máluð af einum síðasta prerafaelítanum; Frank Cadogan Cowper[1877-1958] árið 1907. Myndin er í eigu Royal Academi of Arts, London.

Margir frægir listamenn stóðu framarlega í fylkingu pre-rafaelítarna. Nefna má Dante Gabriel Rosetti, Ford Madox Brown, John Brett, William Holman Hunt, John Everett Millais, Edward Burne-Jones og Henry Wallis.

 Hreyfing Pre-Rafaelítarna var stofnuð 1848 af Holman Hunt og John Everett Millais. Nafn hreyfingarinnar er dregið af þeirri tilraun (og í mörgum tilfellum tókst þeim vel upp) að endurskapa þá aðferðafræði sem lá að baki málverkum endurreisnarinnar sem tilkom fyrir tíma hins fræga endurreisnarmála Rafaels. Táknfræði, tungumál listarinnar fékk hér aðalhlutverkið og margslungnar myndir, sem ekki eru lausar við hið draumkennda og vissa munúð samtímis og frómheit upphefjast með riddaramennsku og nostalgíu. Riddarasögur, goðafræði, gullaldarritverk breskrar tungu og viktoríanskt líf skapar hér ramman um hreyfinguna. Hreyfingin átti sín bestu vaxtarskilyrði í Bretlandi, en breiðist út og nær fótfestu í hinum svokallaða júgend stíl eða art nouveau.Art and Crafts hreyfingin (með sínum iðnaðarinnslögum) tók víða vel í hið dekoratíva eða skreytilist Pre-Rafaelítanna. Svo þeir voru framarlega í listsköpun síns tíma og þess sem koma skyldi. Synd væri því að segja að módernisminn hefði einvörðungu átt upphaf sitt í Frakklandi í hverfunum kringum Sacre-Coeur kirkjuna.  :)

Meðal listamanna Pre-Rafaelítanna voru nokkrar konur sem voru engir eftirbátar karlanna sem grundvallað höfðu hreyfinguna. Ein sú frægasta var Elizabeth Siddal. 

Hér til vinstri gefur að líta málverk Dante Gabriel Rosetti [1829-1862] "Venus Verticordia" frá 1864-1868.

Sem sagt:  Frábær sýning og metnaðarfull.  :)

 

 

 

 

 

Lykilorð: Pre Raphaelite Brotherhood / Pre-Raphaelites / Pre-Raphaelites / Rafaelítar

Bambar

Þegar ég vaknaði í morgun varð mér lítið út og sá ég þá þessi dádýr skoppandi um í skóginum sem skilur að götuna mína og litla stöðuvatnið Lappkärret (sem er á stærð við hálfa Tjörnina í Reykjavík).

Litlu fallegu hirtirnir sem hafa verið að skoppa hér í skóginum eru kallaðir rovdjur hérna úti og eru til út um alla Svíðþjóð og mest alla Evrópu. Latneska heitið er (Capreolus capreolus) og eru dýrin lítil og létt eða um 20-30 kg.  Hérna fyrir utan húsið þar sem ég bý á Norra Djurgårdslandet hafa fjögur dýr verið að trítla þetta fram og til baka í fæðuleit í morgun.  Datt í hug að skella in mynd af tveimur þeirra. Eins og sjá má hefur snjóað hérna og verður ekkert lát á snjókomunni fyrr en eftir 2 daga. 

Swedbank í erfiðleikum tekur á mót neyðaraðstoð Sænska seðlabankans

Helst í fréttum nú í Svíaríki er hrun eins stærsta banka Norðurlandanna; Swedbank (gamla Föreningssparbanken).  Ríkið hefur ekkert val. Annað hvort er að láta bankann fara á hausinn með ófyrirsjáanlegum afleiðingum fyrir milljónir manna eða koma bankanum til aðstoðar með fleiri milljarða sænskra króna hlutabréfakaupum. Um er að ræða 3,3% hlutabréfa í dag og svo síðar mun bætt við auknum eignarhluta. 

Fólk flýr bankann. Sparifjáreigendur standa í röð utan útibúa bankans og vilja tæma reikninga sína og flytja í aðra stöðugri banka.  Rætt er að að baki þessa hruns sé undirróðursstarfsemi kauphallarstarfsmanna sem vildu á sínum tíma hvetja fólk til hreyfinga á hlutabréfum.  Því hefði skipinu verið vaggað, en full mikill sjór hafi komið innbyrðis og því væri nú svo ástatt sem raun ber vitni um.

http://www.dn.se/ekonomi/staten-gar-in-som-agare-i-swedbank-1.816162

http://www.dn.se/ekonomi/swedbank-rusade-pa-svajig-bors-1.816755

Svör við efnahagsvandanum

Það er blessuð blíðan, eða?

Óveður á Kjalarnesi, ófært á Fróðárheiði og Öxi lokuð. Hér í Stokkhólmi hefur snjórinn aldrei náð meir en 15cm þykkt og hér verður sjaldan verulegt rok.  Kuldinn hefur farið niður í -16°C, en þá hafa verið stillur og besta veður. Aðal vandamálið er að jafnvel þótt daginn sé farið að lengja er búið að vera þungskýjað hér yfir Svealandi mjög lengi.  Stokkhólmur hefur ekki séð sól í næstum því 9 daga.

Ekki sólarglennu!  Kannski að sólin hafi farið í "sólsemester". Það er nú farið að nálgast þann daginn að ég leggi mig í ljósabekk og safni svolítið lit á mig. Fólk er farið að labba á mig, líklega er ég gegnsær orðinn af ljósleysi, svona eins og kúpifiskur. Sá að kona í strætó var að reyna að lesa auglýsingu í gegnum mig í gær!  Skúmt!!!

 

Nú var ég að heyra í veðurfréttunum að það gæti farið að snjóa úr þessum grámuggulegu og þungu skýjum sem hanga hér yfir þessari fallegu borg. Vonandi fer svo vorið að koma. Finnst eins og maður sé að sofna þótt maður sé nývaknaður. Ég þarf bara á sól að halda, D-vítamín í kroppinn.

Víða þæfingsfærð á heiðum

Numismatik - fræðin um mynt

Um langt skeið hefur verið unnið að því í Sankti Jakobskirkjunni í Stokkhólmi að smíða sýningarskápa fyrir sautjándualdar kirkjusilfur. Leitast hefur verið við að velja fram það í eigu kirkjunnar sem er af gert er af mestu listfengi samtímis sem sögulega tengingin hefur fengið að vera meðráðandi þáttur.  Tímabilið sem valið hefur verið eru fyrstu 57 ár kirkjunnar, eða frá vígsluárinu 1643 til aldamótaársins 1700. Mikill sómi er af framkvæmdinni og hefur "Lilla kyrkomuseet" notið athygli í fjölmiðlum og meðal listelskra. Nokkrir sýningarmunanna eru taldir með besta silfurhandverki/listmuna sem til eru komnir á 17. öldinni.

Í dag bættist við lítil skál sem gleymst hafið í bankahvelfingu kirkjuna, en hún hafði verið tímasett rangt og hafnað í vitlausum kassa. Svo eftir stimplalestur við stækknunargler og brennandi heitt ljós komst undirritaður að því að skálin væri frá 17. öldinni, smíðuð af Mikael Böcke (frá ca 1640) í Stokkhólmi. Kringlótta lágmyndin er af suður þýskum uppruna, sennilega frá því um árið 1550. Þó virðist hún hafa lítinn leyndardóm að geyma, en í botni skálarinnar er minnispeningur sem setur skálina í annað breiðara sögulegt samhengi.

Hér er líklega gullsmíðar/silfursmíðariðnin komin í samspil með því sem nefnt er numismatik, eða myntfræði. Upphleypta miðja skálarinnar hefur nefnilega minnismynt (sem aldrei var hugsuð sem eiginlegur gjaldmiðill) eða "kringlótta medallion" sem sýnileg er ofan og neðanfrá. Gaman væri ef einhver myntsérfræðingur myndi láta heyra frá sér og gefa nánari upplýsingar um hvaða uppruna þessi mynt eða minnispeningur eigi (samhengi og ár). 

Að ofan gefur að líta (til vinstri) undir skálina og (til hægri) ofan í skálina. Fyrri myndin (sú sem maður sér ef skálinni er lyft upp og kíkt undir) sýnir þverskurðarmynd af kirkju með hvolfþaki, kúpli og gæti rétt eins verið úr Péturskirkjunni. Þarna gefur að líta hirðana sem komnir eru að veita Jesúbarninu lotningu. Á myndinni til hægri, eða þeirri sem maður sér þegar skálin stendur á borði, er mynd af Kristi með sigurfána umleikinn texta Biblíunnar "Ég er vegurinn, sannleikurinn og lífið. Enginn kemur til föðurins nema fyrir mig" eða eins og textinn á innlagða peningnum segir "Ego sum via et veritas; nemo venit ad patrem nisi per me." Jóh. 14:6.

Mér dettur í hug að kannski sögufróðir myntáhugamenn kunni að vita einhver deili á þessum minnispeningi og gætu kannski skrifað athugasemd eða sent mér þá beint tölvupóst. Það áhugaverða er að hvergi er getið hlutverks skálarinnar góðu í samhengi guðsþjónustulífsins í kirkjunni. Skírnarskál hefur hún líklega aldrei verið, þar sem þrjár aðrar skírnarskálar voru til á tilkomutíma skálarinnar til kirkjunnar.

Skálin góða hefur fengið sinn verðuga stað í sýningarglugga kirkjunnar og sómir sér þar vel meðal annarra listgripa sem aðeins sýna þó brotabrot af þeirri ríku listasögu og menningarsögu sem Sankti Jakobskirkjan hefur yfir að búa.

Jorma Isomettä, 1. vaktmeistari, i Sankti Jakobskirkjunni leggur skálina í sýningargluggann

 

Vitsgarn

Jæja, þá er maður búinn að redda sér vinnu næsta sumar. Þessi litla eyja í sænska Skerjagarðinum er litla eyríkið mitt næsta sumar. í sex vikur fæ ég að vera hæstráðandi á litla Vitsgarn og nærliggjandi eyjum. Andlegur leiðtogi eyjabúa  og landstjóri.  Jamm - þetta verður tvisvar þriggja vikna dvöl sem ég hef ráðið mig til þarna í sumarafleysingu sem prestur og hlakka ég mikið til.

Vonandi verður sumarið gott og hægt að sigla, synda og sóla. 

"Og þá var glatt í höllinni..."

Í dag gaf Carl XVI Gústaf Svíakonungur samþykki sitt fyrir trúlofun Viktoríu krónprinsessu og Daníels frá Ockelbo. Ríkisráðið/ríkisstjórnin samþykkti ráðahaginn sömuleiðis. Nú er þetta klappað og klárt. Brúðkaup verður semsagt sumarið 2010. Staður og stund verða ekki ákveðin fyrr en er nær dregur.

 

Victoria krónprinsessa og Daniel Westling (verðandi prins Daniel, hertogi af Västergötland)

 http://www.kungahuset.se